Skip to main content

តេីការខ្លាចមកពីណា?

ការខ្លាចមកពីណា?

ការខ្លាចគឺជាគុកដែលដាក់មនុស្សមិនឲ្យមានសេរីភាព។
ការខ្លាចជាឧបសក្គមួយយា៉ងធំសម្រាប់ការរីកចម្រេីនស្មារតីនិងបញ្ញារបស់មនស្ស។ មនុស្ស យេីងមានការខ្លាចផ្សេងៗគ្នា មិនថាអ្នកមានឬអ្នកក្រ; មិនថាអ្នកឆ្លាតឬអ្នកខ្លៅ;  តែយេីងត្រូវសួរខ្លួន ឯងថាតេីយេីងខ្លាចអី្វ ហេីយចម្លេីយនោះគឺយេីងខ្លាចសព្វគ្រប់៖ យេីងខ្លាចនេះ, យេីងខ្លាចនោះ, យេីងខ្លាចខ្មោច, យេីងខ្លាចឈឺ, យេីងខ្លាចហត់នឿយ, យេីងខ្លាចទៅមិនដល់, យេីងខ្លាចក្រ, យេីងខ្លាចក្តៅត្រជាក់, យេីងខ្លាចប្រឡងធ្លាក់, យេីងខ្លាចចាញ់គេ ហេីយការខ្លាចដែលធំបំផុតគឺ មនុស្សយេីងខ្លាចស្លាប់។

ការខ្លាចនេះកេីតពីការខ្វះការអប់រំចិត្ត ឬការចម្រេីនសតិ ដែលធ្វេីឲ្យមនុស្សពំុអាចឃើញច្បាស់នូវ ដំណើរសង្ខារធម៌ឬការតាក់តែងរបស់ធម្មជាតិាមារពិត ដែលមនុស្សតែងតែយល់ច្រឡំ ថាអ្វីៗទាំងនៅក្នុងលោកមិនចេះប្រែប្រួល។ មនុស្សខ្លាច ជាមនុស្សដែលត្រូវ អវិជ្ជា (មោហៈ) គ្របសង្កត់; វាធ្វេីឲ្យពួកគេមិនជឿជាក់លេីខ្លួនឯង; ការខ្លាចគឺជាការបា៉នស្មាន  នូវអ្វីដែលមិន ទាន់កេីតឡេីង ហេីយគិតថាវានិងកេីតឡេីងនៅពេលខាងមុខឬក្នុងអនាគតនេះ។ 

ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធមានឳវាទថា ៖​ កុំគិតអំពីអតីត គឺអ្វីទាំងអស់ដែលយេីងមានកន្លងផុតទៅហេីយដូច ជាការខកចិត្ត, ការសោកសៅ, ការសៅហ្មងចិត្ត, ការប្រាថ្នាអ្វីមិនបានសម្រេចដូចចិត្ត, ការឈឺចាប់ ជាដេីម; យេីងមិនអាចកែវាបានឡេីយ ពីព្រោះវាផុតរួយទៅហេីយ; បេីយេីងគិត វានឹងធ្វេីឲ្យយេីងកេីតទុក្ខ; មិនថាអតីតនោះល្អឬអាក្រក់ វាជាទុក្ខទាំងអស់ ពីព្រោះវាជាកិលេសដែលតោងអា រម្មណ៍យេីង។  ព្រះអង្គបានឲ្យឳវាទទៀតថា កំុគិតអំពីអនាគតព្រោះវាមិនទាន់មកដល់; វានឹងធ្វេី ឲ្យយេីង មានការព្រួយបារម្ភ និងសេចក្តីកង្វល់ ដែលនឹងធ្វេីឲ្យយេីងកេីតទុក្ខថែមទៀត។ ព្រះអង្គបាន តឿនយេីងទៀតថា កំុរស់ដោយការប្រមាទ, បេីយេីងចង់ធ្វេី៎អនាគតឲ្យចម្រេីនឬប្រសេីរឡេីង គឺត្រូវធ្វេីក្នុង ពេលឥឡូវនេះ ក្នុងបច្ចុប្បន្នកាលនេះ នៅពេលយេីងមានដង្ហេីម; ត្រូវធ្វេីអំពេីអ្វី ទាំង អស់ដោយ មានសម្មាទិដ្ឋិ (ការប្រតិបត្តិនូវសេចក្តីយល់ឃេីញត្រូវ) និងសម្មាសតិ (ការប្រតិបត្តិនូវ សេច ក្ដីនឹករលឹកត្រូវ)។

បេីយេីងរស់ដោយមានសតិ ឃេីញច្បាស់ថាអ្វីទាំងអស់មិនទៀង, វាគ្រាន់តែជា ទុក្ខំ អនិច្ចំ និងអនត្តាប៉ុណ្ណោះ ហេីយការខ្លាចទាំងអស់ដែលយេីងមានក៏នឹងត្រូវរលត់អស់ដែរ។

Comments

Popular posts from this blog

សេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស!

សេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ! ថ្លៃថ្នូរ   ប្រែថា   មាន តម្លៃ គួរ លើក សរសើរ   គួរ រាប់ អាន។   សេចក្តិថ្លៃថ្នូរ   មិនមែនមកពីមាន   ទ្រព្យសម្បត្តិច្រេីន   ឬ   បុណ្យស័ក្តិខ្ពស់   ឬមានអំណាចច្រេីន   ប៉ុន្តែមកពីការមានគុណធម៌ គឺមាន សីល៥ និងព្រហ្មវិហារធម៌៤ ជាមូលដ្ឋាន។   ព្រហ្មវិហារធម៌៤   ជាធម៌កំពូល ជាធម៌របស់ព្រហ្ម   ឬ ជាធម៌ខ្ពស់បំផុតសម្រាប់មនុស្សលោកប្រតិបត្តិមានៈ   ទី១ -  មេត្តា   ការមានសេចក្តីស្រឡាញ់ , ការមានការរាប់អាន , ការមានមេត្រីភាព ;  ទី២ -  ករុណា   ការមាន សេចក្ដី អាណិតអាសូរ ដល់អ្នកដទៃ , ការមានខន្តីដល់អ្នកដទៃ ;  ៣ -  មុទិតា   ការមានចិត្តរីករាយចំពោះសេចក្ដីសុខរបស់អ្នកដទៃ ;  ៤ -  ឧបេក្ខា   ការតាំងចិត្តជាកណ្ដាល , សេចក្ដីព្រងើយកន្តើយ ,  ការមានសេចក្ដី ស្មោះ ស្មើមិនលម្អៀងដល់អ្នកដទៃ។   ធម៌នេះមិនមែនគ្រាន់តែជាការអប់រំដែលសរសេរនៅលេីក្រដាសឲ្យយេីងអានឲ្យដឹងប៉ុណ្ណោះទេ   ប៉ុន្តែជាធម៌សម្រាប់មនុស្សដែលស្វែងរកសេចក្តីសុខដេីម្បីប្រតិបត្តិផងដែរ។ មនុស្សថ្លៃថ្នូរនឹ...

លោភមូលចិត្ត៨ដួង / ទោសមូលចិត្ត២ដួង / មោហមូលចិត្ត២ដួង

លោភមូលចិត្ត៨ដួង / ទោសមូលចិត្ត២ដួង / មោហមូលចិត្ត២ដួង លោភមូលចិត្ត៨ដួង៖ ១- លោភមូលចិត្ត៨ដួង សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា និងព្រមដោយទិដ្ឋិ២ប្រការគឺ ឧច្ឆេទទិដ្ឋិ សេចក្តីឃើញ ថា សត្វមានខ្លួននៅក្នុងខ្លួនគឺស្លាប់ហើយសួន្យទៅ មិនកើតទៀត១ សស្សតទិដ្ឋិ សេចក្តីឃើញថា សត្វលោកទៀង គឺសត្វស្លាប់ហើយកើតទៀត ធ្លាប់កើតយ៉ាងណាក៏មក កើតជាយ៉ាងនោះទៀត១ មិនប្រកបដោយសង្ខារ គឺមិនមានបុគ្គលមកដឹកនាំ (ក្លៀវក្លាដោយធម្មតាខ្លួនឯង)។ សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា​ និងព្រមដោយទិដ្ឋិទាំង២ប្រការដូចគ្នា ប្រកបដោយ សង្ខារ គឺមានបុគ្គលមកដឹកនាំ(មិនក្លៀវក្លាដោយធម្មតាខ្លួនឯង)។ សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា តែប្រាសចាកទិដ្ឋិទាំង២ប្រការ មិនប្រកបដោយសង្ខារ គឺមិនមានបុគ្គលមកដឹកនាំ (ក្លៀវក្លាដោយទំនើងខ្លួនឯង)។ សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា តែប្រាសចាកទិដ្ឋិទាំង២ប្រការដូចគ្នា ប្រកបដោយសង្ខារ គឺមានបុគ្គលមកដឹ...

អហេតុកចិត្ត១៨ដួង

អហេតុក ( សំ. បា.  អហេតុក  ឬ សំ.  អហៃតុក  ) ដែល​មិនប្រកប​ដោយ​ហេតុ​ឬ​ដែល​មិន​មាន​ហេតុ​មិន​មាន​បច្ច័យ :  កំណើត​អហេតុកៈ  កំណើត​សត្វ​ដែល​មិន​ប្រកប​ដោយ​កុសល​ហេតុ ( ហៅ  អហេតុកៈ​កំណើត  ក៏​បាន ) ។  អហេតុក​ចិត្ត  ចិត្ត​ជា​អហេតុ​ក: គឺ​ចិត្ត​ដែល​ពេញ​ដោយ​លោភៈ, ទោសៈ, មោហៈ ( ព. អ. ) ។  អហេតុកទិដ្ឋិ  ឬ  -មិច្ឆាទិដ្ឋិ  ការ​យល់​ឃើញ​ខុស​ថា​សត្វ​លោក​និង​អ្វីៗ​ទាំង​អស់​ក្នុង​លោក​សុទ្ធ​​តែ​ឥត​មាន​ហេតុ​ឥត​មាន​បច្ច័យតាក់​តែង​ឡើយ (​ ជា​ទិដ្ឋិ​របស់និគ្រន្ថ​តិរិ្ថយ​ពួក​ខ្លះ ) ។  អហេតុ​កប្បដិសន្ធិ ឬ -​ប្រតិសន្ធិ  ការ​ចាប់​កំណើត​ដោយ​អហេតុ​កចិត្ត ( ព. អ. ) ។  អហេតុកសត្ត  ឬ  -សត្វ  សត្វ​ដែល​ចាប់​កំណើត​ដោយ​អហេតុកចិត្ត ( ព. អ. ) ។ល។ អហេតុកចិត្ត១៨ដួង អហេតុកចិត្ត គឺដែលមិនមានហេតុបានដល់ លោភហេតុ ទោសហេតុ និងមោហហេតុ ផ្នែកខាងអកុសល។ អលោភហេតុ អទោសហេតុ និង អមោហហេតុ ផ្នែកខាងកុសលនិងអព្យាក្រិត។ អហេតុកចិត្តមាន៣ប្រភេទគឺ អកុសលវិបាកចិត្ត៧ កុសលវិបាកចិត្ត៨ និងកិរិយាចិត្ត៣ រួមគ្នាត្រូវជា១៨ដួង។ អកុសលវិបាកអហេតុកចិត្ត៧ដួង...