Skip to main content

ទុក្ខធ្វេីឲ្យមនុស្សផ្លាស់ប្តូរ!!


កន្លែងណាមានការផ្លាស់ប្តូរច្រេីន កន្លែងនោះមានទុក្ខច្រេីន?
តែទុក្ខនេះអាចធ្វេីឲ្យមនុស្សចេះរេីបម្រាស់ចេញពីទ្រុងនៃអវិជ្ជា ដែលធ្វេីឲ្យយេីងខ្វះសេរីភាពក្នុងការគិតនោះដែរ។
ព្រះអភិធម្មអប់រំអំពីចិត្តច្រេីនជាងគេបំផុត ក្នុងចំណោមគម្ពីរទាំង៣នៃព្រះត្រៃបីដក, គឺអប់រំសភាវៈរបស់ចិត្ត ហេីយនិងលក្ខណរបស់ចិត្ត។ ចិត្តបញ្ជាមនុស្សឲ្យធ្វេីគ្រប់យា៉ង; វាទទួលអរម្មណ៍តាមទ្វារអារម្មណ៍ទាំង៦ ហៅ អាយតន; មានទាំងខាងក្រៅហេីយនិងខាងក្នុង។
ភ្នែក, ត្រចៀក, ច្រមុះ, អណ្តាត, កាយ, មនោ ហៅថាអាយតនៈ ខាងក្នុង ( ហៅឲ្យពេញថា ចក្ខ្វាយតនៈ, សោតាយតនៈ, ឃានាយតនៈ, ជិវ្ហាយតនៈ, កាយាយតនៈ, មនាយតនៈ )។ រូប, សំឡេង, ក្លិន, រស, ផោដ្ឋព្វៈ, សភាវធម៌ ហៅថាអាយតនៈខាងក្រៅ( ហៅឲ្យពេញ ជារូបាយតនៈ, សទ្ទាយតនៈ , គន្ធាយតនៈ, រសាយតនៈ ផោដ្ឋញ្វយតនៈ, ធម្មាយតនៈ)។ អារយតនៈទាំង៦ខាងក្រៅហេីយនិង៦ខាងក្នុងនេះជាភូមិលំនៅនៃទុក្ខរបស់មនុស្ស។
ចិត្តរបស់មនុស្សជាអ្នកទទួលអារម្មណ៍ទាំងអស់ ដែលបរិភោគតាម ទ្វារអារម្មណ៍ ទាំង៦នេះ; វាបញ្ជា មនុស្សមិនឲ្យនៅស្ងៀម; និយាយចំៗ គឺវាបញ្ជាមនុស្សមិនឲ្យបានសុខ។ យេីងអង្គុយមិនឈប់ក៏ស្លាប់, ដេីរមិនឈប់ក៏ស្លប់, ដេកមិនឈប់ក៏ស្លាប់, ឈរមិនឈប់ក៏ស្លាប់; យេីងត្រូវតែផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទជាប់ដេីម្បីឲ្យមានជីវិតរស់។ យេីង អង្គុយកន្លែងនោះ ថាមិនស្រួល, ទៅរកកៅអីពូកមកដាក់អង្គុយ; អង្គុយក្នុងបន្ទប់នេះថាក្តៅ, ទៅរក ម៉ាសីុនត្រជាក់មកដាក់។ អង្គុយយូរៗ ចង់ដេីរ; ដេីរយូរៗ ថាមិនស្រួល, ចង់ជិះឡាន។ អារម្មណ៍ ធ្វេីឲ្យយេីងផ្លាស់ប្តូរមិនឈប់; វេទនា (ខន្ធ) ធ្វេីឲ្យយេីងផ្លាស់ប្តូរមិនឈប់; ទុក្ខធ្វេីឲ្យយេីងផ្លាស់ ប្តូរមិនឈប់។ 
វាមិនខុសពីការផ្លាស់ប្តូរសង្គមនោះដែរ; យេីងនៅក្នុងរបបសក្តិភូមិ ថាមិនស្មេីភាពគ្នា ចង់ដូរទៅ របបសង្គមនិយម; បានរបបសង្គមនិយមហេីយ ចង់ដូរទៅរបបសាធារណៈរដ្ឋ; បានរបបសាធារ ណៈរដ្ឋ ថាពុករលួយ ចង់ដូរទៅកុម្មុយនិស្ត, តែមនុស្សយេីងផ្លាស់ប្តូរដោយអវិជ្ជា។ បេីយេីងយក របបទាំងនោះមកថ្លឹងគ្នា វានឹងមានទម្ងន់ស្មេីគ្នា; វាគ្រាន់ជាពាក្យដែលមនុស្ស សន្មតប៉ុណ្ណោះ។
ហេតុអ្វីបានជាយេីងមិនដូរក្នុងឥរិយាបថនិមួយៗ របស់យេីង; បេីយេីងមិនដូរឥរិយាបថរបស់ យេីងទេ, អង្គុយ, ឈរ, ដេីរ, ដេក នៅកន្លែងណាក៏យេីងនៅតែមានទុក្ខដដែល។ បេីយេីងម្នាក់ៗ មិនដូរចរិតយេីងទេ ផ្លាស់ពីរបបណាទៅរបបណា ក៏វានឹងនៅតែដដែល។ ការគិតមានកម្លាំងយា៉ងមហិមា វាធ្វេីឲ្យខ្ញុំគិតដេីម្បីសរសេរអ្វីមួយដល់អ្នកអាន ហេីយពេលគេអានរួចហេីយធ្វេីគេចេះគិត ហេីយបញ្ញាវានៅត្រង់ហ្នឹង។

Comments

Popular posts from this blog

សេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស!

សេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ! ថ្លៃថ្នូរ   ប្រែថា   មាន តម្លៃ គួរ លើក សរសើរ   គួរ រាប់ អាន។   សេចក្តិថ្លៃថ្នូរ   មិនមែនមកពីមាន   ទ្រព្យសម្បត្តិច្រេីន   ឬ   បុណ្យស័ក្តិខ្ពស់   ឬមានអំណាចច្រេីន   ប៉ុន្តែមកពីការមានគុណធម៌ គឺមាន សីល៥ និងព្រហ្មវិហារធម៌៤ ជាមូលដ្ឋាន។   ព្រហ្មវិហារធម៌៤   ជាធម៌កំពូល ជាធម៌របស់ព្រហ្ម   ឬ ជាធម៌ខ្ពស់បំផុតសម្រាប់មនុស្សលោកប្រតិបត្តិមានៈ   ទី១ -  មេត្តា   ការមានសេចក្តីស្រឡាញ់ , ការមានការរាប់អាន , ការមានមេត្រីភាព ;  ទី២ -  ករុណា   ការមាន សេចក្ដី អាណិតអាសូរ ដល់អ្នកដទៃ , ការមានខន្តីដល់អ្នកដទៃ ;  ៣ -  មុទិតា   ការមានចិត្តរីករាយចំពោះសេចក្ដីសុខរបស់អ្នកដទៃ ;  ៤ -  ឧបេក្ខា   ការតាំងចិត្តជាកណ្ដាល , សេចក្ដីព្រងើយកន្តើយ ,  ការមានសេចក្ដី ស្មោះ ស្មើមិនលម្អៀងដល់អ្នកដទៃ។   ធម៌នេះមិនមែនគ្រាន់តែជាការអប់រំដែលសរសេរនៅលេីក្រដាសឲ្យយេីងអានឲ្យដឹងប៉ុណ្ណោះទេ   ប៉ុន្តែជាធម៌សម្រាប់មនុស្សដែលស្វែងរកសេចក្តីសុខដេីម្បីប្រតិបត្តិផងដែរ។ មនុស្សថ្លៃថ្នូរនឹ...

លោភមូលចិត្ត៨ដួង / ទោសមូលចិត្ត២ដួង / មោហមូលចិត្ត២ដួង

លោភមូលចិត្ត៨ដួង / ទោសមូលចិត្ត២ដួង / មោហមូលចិត្ត២ដួង លោភមូលចិត្ត៨ដួង៖ ១- លោភមូលចិត្ត៨ដួង សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា និងព្រមដោយទិដ្ឋិ២ប្រការគឺ ឧច្ឆេទទិដ្ឋិ សេចក្តីឃើញ ថា សត្វមានខ្លួននៅក្នុងខ្លួនគឺស្លាប់ហើយសួន្យទៅ មិនកើតទៀត១ សស្សតទិដ្ឋិ សេចក្តីឃើញថា សត្វលោកទៀង គឺសត្វស្លាប់ហើយកើតទៀត ធ្លាប់កើតយ៉ាងណាក៏មក កើតជាយ៉ាងនោះទៀត១ មិនប្រកបដោយសង្ខារ គឺមិនមានបុគ្គលមកដឹកនាំ (ក្លៀវក្លាដោយធម្មតាខ្លួនឯង)។ សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា​ និងព្រមដោយទិដ្ឋិទាំង២ប្រការដូចគ្នា ប្រកបដោយ សង្ខារ គឺមានបុគ្គលមកដឹកនាំ(មិនក្លៀវក្លាដោយធម្មតាខ្លួនឯង)។ សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា តែប្រាសចាកទិដ្ឋិទាំង២ប្រការ មិនប្រកបដោយសង្ខារ គឺមិនមានបុគ្គលមកដឹកនាំ (ក្លៀវក្លាដោយទំនើងខ្លួនឯង)។ សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ  លោភចិត្តប្រកបដោយសោមនស្សវេទនា តែប្រាសចាកទិដ្ឋិទាំង២ប្រការដូចគ្នា ប្រកបដោយសង្ខារ គឺមានបុគ្គលមកដឹ...

អហេតុកចិត្ត១៨ដួង

អហេតុក ( សំ. បា.  អហេតុក  ឬ សំ.  អហៃតុក  ) ដែល​មិនប្រកប​ដោយ​ហេតុ​ឬ​ដែល​មិន​មាន​ហេតុ​មិន​មាន​បច្ច័យ :  កំណើត​អហេតុកៈ  កំណើត​សត្វ​ដែល​មិន​ប្រកប​ដោយ​កុសល​ហេតុ ( ហៅ  អហេតុកៈ​កំណើត  ក៏​បាន ) ។  អហេតុក​ចិត្ត  ចិត្ត​ជា​អហេតុ​ក: គឺ​ចិត្ត​ដែល​ពេញ​ដោយ​លោភៈ, ទោសៈ, មោហៈ ( ព. អ. ) ។  អហេតុកទិដ្ឋិ  ឬ  -មិច្ឆាទិដ្ឋិ  ការ​យល់​ឃើញ​ខុស​ថា​សត្វ​លោក​និង​អ្វីៗ​ទាំង​អស់​ក្នុង​លោក​សុទ្ធ​​តែ​ឥត​មាន​ហេតុ​ឥត​មាន​បច្ច័យតាក់​តែង​ឡើយ (​ ជា​ទិដ្ឋិ​របស់និគ្រន្ថ​តិរិ្ថយ​ពួក​ខ្លះ ) ។  អហេតុ​កប្បដិសន្ធិ ឬ -​ប្រតិសន្ធិ  ការ​ចាប់​កំណើត​ដោយ​អហេតុ​កចិត្ត ( ព. អ. ) ។  អហេតុកសត្ត  ឬ  -សត្វ  សត្វ​ដែល​ចាប់​កំណើត​ដោយ​អហេតុកចិត្ត ( ព. អ. ) ។ល។ អហេតុកចិត្ត១៨ដួង អហេតុកចិត្ត គឺដែលមិនមានហេតុបានដល់ លោភហេតុ ទោសហេតុ និងមោហហេតុ ផ្នែកខាងអកុសល។ អលោភហេតុ អទោសហេតុ និង អមោហហេតុ ផ្នែកខាងកុសលនិងអព្យាក្រិត។ អហេតុកចិត្តមាន៣ប្រភេទគឺ អកុសលវិបាកចិត្ត៧ កុសលវិបាកចិត្ត៨ និងកិរិយាចិត្ត៣ រួមគ្នាត្រូវជា១៨ដួង។ អកុសលវិបាកអហេតុកចិត្ត៧ដួង...